Formy opodatkowania jednoosobowej działalności gospodarczej

Zdecydowanie najpopularniejszą formą wykonywania działalności na początek jest jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG). Prowadzimy wówczas firmę jako osoba fizyczna. Dzisiejszy wpis to jedynie wprowadzenie do tematu. Prowadząc działalność gospodarczą warto pamiętać też o obowiązkach związanych z ZUS, czy ubezpieczeniem zdrowotnym.

W tym przypadku jest kilka możliwych form opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych:

  • na zasadach ogólnych według skali podatkowej (stawka podatkowa 12% i 32%),
  • podatek liniowy – 19% stawka podatku,
  • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych,
  • karta podatkowa (kwota podatku jest stała i wynika z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego).

1. Opodatkowanie na zasadach ogólnych, czyli skala podatkowa

Na skali podatkowej podstawę opodatkowania stanowi dochód, który pomniejszysz o przysługujące odliczenia. Co istotne, stawka podatku zależy od wysokości uzyskanego dochodu. Obecnie są przewidziane dwie:  

  • 12% dla podstawy obliczenia podatku do wysokości 120.000 zł
  • 32% dla podstawy obliczenia podatku powyżej 120.000 zł.

Plusem w tej formie opodatkowania jest możliwość skorzystania z:

  • rozliczenia się razem ze współmałżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko;
  • ulg i odliczeń od dochodu i od podatku.

Ważne: Te „bonusy” co do zasady nie występują przy innych formach opodatkowania (przy ryczałcie są jednak pewne wyjątki).

Obowiązki:

  • prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub księgi rachunkowej
  • płacenie w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy za poszczególne miesiące lub kwartały roku podatkowego

Więcej o skali podatkowej przeczytasz tutaj: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00264

2. Opodatkowanie podatkiem liniowym

Opodatkowanie podatkiem liniowym to opodatkowanie dochodu z działalności gospodarczej podatkiem liniowym 19%. Podstawę opodatkowania stanowi dochód, od którego odejmujesz przysługujące odliczenia.

Nie możesz skorzystać z tej formy, w sytuacji, gdy będziesz świadczył usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy:

  • w tym samym roku
  • w takim samym zakresie, w jakim świadczyłeś dla niego usługi ze stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.

Nie ma znaczenia jaki dochód uzyskasz, ponieważ podatek płatny jest wg jednolitej stawki 19%.

Pamiętaj, że przy podatku liniowym nie masz możliwości:

  • rozliczać się wspólnie z małżonkiem
  • skorzystać z preferencji przysługującego osobie samotnie wychowującej dzieci.

Więcej o podatku liniowym przeczytasz tutaj: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00253

3. Opodatkowanie ryczałtem ewidencjonowanym

Podstawę opodatkowania stanowi przychód, od którego nie możesz odjąć kosztów jego uzyskania.

Możesz za to odliczyć m.in. składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, straty z działalności gospodarczej, niektóre darowizny lub skorzystać z niektórych ulg (np. na Internet, na terminal, związaną z IKZE lub termomodernizacyjną).

Stawka podatku jest związana z tym jaki rodzaj działalności wykonujesz oraz kwoty uzyskanych przychodów. To dlatego warto to ustalać indywidualnie. Stawki ryczałtu  są różne i kształtują się w wysokości: 2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 12,5%, 14%, 15% i 17%.

Ważna informacja ze strony biznes.gov.pl:

„Jeśli rozliczasz się ryczałtem, składki na własne ubezpieczenia społeczne możesz odliczyć wyłącznie od przychodu, pomniejszając w ten sposób podstawę opodatkowania.

Przy rozliczeniach miesięcznych możesz odliczyć od przychodu nie tylko składki zapłacone w danym miesiącu, lecz także składki zapłacone w poprzednich miesiącach danego roku, jeżeli wcześniej nie miałeś możliwości ich odliczenia z powodu zbyt niskich przychodów.

Jeśli w ciągu całego roku suma zapłaconych składek przewyższa uzyskane przychody, nadwyżka ta przepada i nie będzie możliwe pomniejszenie przychodów w następnym roku podatkowym.”

Więcej o ryczałcie przeczytasz tutaj: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00263

4. Karta podatkowa

Karta podatkowa to form opodatkowania, w której kwota podatku jest stała i wynika z decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego, wpływa to na znaczną prostotę tej formy opodatkowania. Decyzja  o wysokości podatku jest wydawana przez Naczelnika US co roku.

Przy tej formie opodatkowania dużym ułatwieniem jest to, że przedsiębiorca jest zwolniony z obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Ważne:

Od 2022 r. z tej możliwości mogą korzystać tylko ci podatnicy, którzy kontynuują opodatkowanie w tej formie (czyli korzystali z karty podatkowej już w 2021 roku).

Więcej o karcie podatkowej przeczytasz tutaj: https://www.biznes.gov.pl/pl/portal/00242

Jak wybrać?

Zawsze warto dobrać formę indywidualnie. Warto to skonsultować z doradcą podatkowym i księgowym. Czasami decyduje za nas ustawodawca ograniczając formę opodatkowania do konkretnych typów działalności (np. przy ryczałcie).

Przy zasadach ogólnych:

Plus: możliwość opodatkowania w jednym zeznaniu dochodów z różnych źródeł (ale nie wszystkich), oraz liczne ulgi podatkowe.

Minus: stawka 32% po przekroczeniu 120 tys. zł dochodu.

Przy podatku linowym:

Plus: stała stawka podatkowa i brak progresji.

Minus: brak wielu ulg.

Przy ryczałcie:

Plus: prosty sposób ustalenia podstawy opodatkowania oraz uproszczona ewidencja.

Minus: ustawodawca wyłączył niektóre typy działalności z możliwości stosowania ryczałtu, brak możliwości odliczenia kosztów.

Przy Karcie podatkowej:

Plus: z góry ustalona wartość podatku i brak księgowości.

Minus: obecnie jest zarezerwowana tylko dla tych przedsiębiorców, którzy korzystali z niej na dzień 31.12.2021 r.

Wpis powstał we współpracy z dr Karoliną Zapolską z profilu na Instagramie: Finansopedia.

Podstawa prawna

  • Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
  • Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne
  • Ustawa z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników
Autor

Redaktor

Podobne wpisy

Skomentuj