Polska
- BIK: We wrześniu 2023 r., w przeliczeniu na dzień roboczy, banki i SKOK-i przesłały do BIK zapytania o kredyty mieszkaniowe na kwotę wyższą o 248,8% w porównaniu do września 2022 r. Ta anomalia wynika z uruchomienia programu bezpieczny kredyt 2% i przesunięcia limitów kwotowych programu z kolejnych lat na bieżący rok wyborczy.
- NBP opublikował na Twitterze/X wpis przedstawiający spadającą inflację z dopiskiem „Od 6 miesięcy ceny nie rosną”. Wpis banku centralnego wywołał lawinę komentarzy i wzbudził duże emocje, głównie wśród użytkowników platformy. Wpis NBP został tam oznaczony jako zawierający manipulację. „To chyba pierwszy przypadek, kiedy na polskim Twitterze oznaczono post oficjalnej instytucji państwowej” – skomentował śledzący fake newsy serwis Demagog.
- Polska jest największym producentem jabłek w Unii Europejskiej oraz 4. ich producentem na świecie. W gospodarstwach domowych w Polsce zjada się rocznie ok. 11-12 kg jabłek na osobę.
- Daniel Obajtek (prezes Orlenu): Orlen w I półroczu br. odprowadził 36,5 mld zł różnych danin do budżetu państwa i samorządów.
- Jarosław Kaczyński pytany o to jak przekonałby niezdecydowanych wyborców do głosowania na Prawo i Sprawiedliwość: „My gwarantujemy stabilne rządy. Pokazaliśmy to w ciągu 8 lat, a tam będziemy mieli kłótnie między rządzącymi partiami. Już są, przecież w wielu sprawach już nie udało im się porozumieć. Będziemy mieli kłótnie z prezydentem, wojnę z Narodowym Bankiem Polskim, Trybunałem Konstytucyjnym, szereg innych wojen. To prowadzi ku anarchii.”
- Raport Global Shared Services & Outsourcing Survey 2023: Polska znalazła się na drugim miejscu wśród najbardziej popularnych lokalizacji dla Centrów Usług Wspólnych, przed nami są Indie, a za nami (na 3 miejscu) Meksyk. „Powszechnie za zaletę Polski jako lokalizacji GBS uważa się: dostęp do wykwalifikowanych ekspertów, pozytywne doświadczenia klientów, zalety płynące z faktu, że Polska jest członkiem Unii Europejskiej, co daje komfort wynikający z obowiązujących regulacji dotyczących bezpieczeństwa informacji, cyberbezpieczeństwa i innych”.
- Multimedialna Edukacja Młodzieży (zwana też „TikTokiem Czarnka), czyli MeduM, miała być edukacyjną platformą streamingową wzorowaną na TikToku i Netfliksie. Została sfinansowana kwotą 29 mln zł, jednak nic nie wskazuje na to, żeby szybko powstała. Pierwotny termin startu dawno minął.
- Katowice pilotażowo skorzystają ze stada 35 owiec kaukaskich odmiany bezmlecznej w roli „ekologicznych kosiarek”. Katowicki ZZM wziął pod uwagę, że dzięki takiemu koszeniu do atmosfery nie trafiają spaliny z kosiarek. Dodatkowo owce – wypasając się na określonym terenie – nawożą go oraz użyźniają, co pozwala na ew. zmniejszenie wykorzystania chemicznych środków do nawożenia.
- Badanie CBOS pt. „Kobiety i polityka”: rośnie zainteresowanie kobiet polityką. Brak zainteresowania polityką na przestrzeni lat 1989-2023 zmniejszył się niemal dwukrotnie, ale wciąż jest znacząco wyższy, niż wśród mężczyzn. Badanie wskazuje, że wzrost zainteresowania miał miejsce w 2020 r., co skorelowane jest z protestami wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października.
- Marcin Roszkowski (prezes Instytutu Jagiellońskiego): Kupowanie na zapas benzyn i oleju napędowego o parametrach letnich przed zimą nie ma sensu i może przysporzyć problemów kierowcom. „Paliwa w czasie zimy zawierają dodatki, które umożliwiają ich wykorzystanie w transporcie przy ujemnych temperaturach (minimalne wymaganie od 16 listopada to minus 20 stopni Celsjusza – PAP), natomiast paliwa letnie ich nie mają. Kupując paliwa, które mają charakterystykę letnią, możemy mieć za parę miesięcy, kiedy będzie bardzo zimno z tym problem”.
Świat
- W sobotę o 5:30 czasu polskiego Hamas (palestyńskie ugrupowanie) zaatakował Izrael. Dotychczas ze Strefy Gazy wystrzelono według izraelskich źródeł około 3,5 tys. rakiet. Kilkudziesięciu bojowników Hamasu przedarło się z objętej blokadą Strefy Gazy do pobliskich miejscowości izraelskich, zabijając co najmniej 300 osób i porywając kilkadziesiąt obywateli Izraela. Do Hamasu przyłączyła się palestyńska grupa zbrojna, Islamski Dżihad, i poinformowała o wzięciu kilku izraelskich żołnierzy w charakterze zakładników. Komentatorzy polityczni w Izraelu ostro krytykują rząd, wojsko i wywiad za to, że nie przewidziano największego ataku na Izrael od 50 lat. Zapytany przez reporterów, jak Hamasowi udało się zaskoczyć armię, rzecznik izraelskiej armii, podpułkownik Richard Hecht, odpowiedział: „To dobre pytanie”.
- Times of Israel: Dowódca izraelskich sił powietrznych generał Tomer Bar dał dwa tygodnie na powrót do służby pilotom rezerwy, którzy ją zawiesili w proteście przeciwko forsowanej przez rząd premiera Benjamina Netanjahu reformie sądownictwa. Spór o forsowaną przez rząd reformę pogrążył Izrael w najgłębszym kryzysie wewnętrznym od czasu powstania państwa 75 lat temu. Krytycy zmian uważają, że wprowadzą one kraj na drogę do rządów autorytarnych.
- Wiele linii lotniczych odwołało w ten weekend loty do i z Tel-Awiwu w związku z atakiem Hamasu na Izrael. Należa do nich: Lufthansa, Brussels Airlines, Air France, Air France-KLMIberia Express, LOT, Aegean Airlines.
- „The Economist”: władze Ukrainy w Polsce i Rumunii będą przechowywać transformatory wysokiego napięcia, które Ukraińcy zabiorą, gdy staną się im potrzebne – np. gdy Rosjanie będą usiłowali zniszczyć jej infrastrukturę energetyczną, jak poprzedniej zimy.
- Rosyjski portal Moscow Times: Portal społecznościowy „Wkontakte” po interwencji władz zaczął blokować wpisy żon zmobilizowanych, które nawołują do powrotu mężów do domu. Publikacje z hashtagami #bringbackthechildren, #rotation, #mobilizedhome można otworzyć tylko za pomocą ukrywającej adres aplikacji VPN. Portal uzasadnił swój krok zakazem rozpowszechniania „nierzetelnych” informacji o wojnie w Ukrainie.
- CBS News: Korea Północna zaczęła wysyłać artylerię do atakującej Ukrainę Rosji.
- Gasrid (fiński państwowy operator systemu przesyłowego gazu ziemnego): W niedzielę nad ranem, w związku z podejrzeniem wycieku i nadzwyczajnym spadkiem ciśnienia, zamknięto podmorski gazociąg łączący Finlandię i Estonię.
- Prezydent USA Joe Biden wezwał w piątek władze Iranu do „natychmiastowego” uwolnienia laureatki Pokojowej Nagrody Nobla – Narges Mohammadi – zajmującej się obroną praw kobiet, która przebywa w irańskim więzieniu.
- Meksyk: Wojna gangów o kontrolę nad przejściami na granicy z Gwatemalą paraliżuje życie, 254 tysiące uczniów szkół podstawowych i średnich nie ma możliwości dalszej nauki wobec nieustannego zagrożenia szkół przemocą ze strony gangów. Oprócz oświaty, częściowy paraliż dotknął instytucje opieki zdrowotnej: lekarze i pielęgniarki boją się uprowadzenia przez gangi narkotykowe i nie przychodzą do pracy. Miejscowe media piszą o atmosferze wojny domowej w stanie Chiapas, której towarzyszą zabójstwa, uprowadzenia i porwania dorastających dzieci i młodych mężczyzn wcielanych przymusowo w swe szeregi przez gangi narkotykowe.
- „Magyar Nemzet”: Budapeszt zmaga się z problemem bezdomnych, którzy nocują na placach, w samochodach i agresywnie zachowują się w transporcie publicznym. „Magyar Nemzet” zauważa, że sytuacja stanowi poważne wyzwanie dla warunków sanitarnych i zdrowotnych, a bezdomni „zostawiają jedzenie na ławkach i zamieniają trawniki w publiczne toalety”.
- Podległy rządzącemu Kubą komunistycznemu reżimowi dziennik „Periodico 26” wezwał mieszkańców Kuby do jedzenia kaktusów. Według gazety, potwierdzającej niedobory żywności na wyspie, roślina ta może być dobrym źródłem pokarmu. W ostatnich miesiącach na ulicach niektórych kubańskich miast widać grupy osób gromadzące się w pobliżu śmietników w poszukiwaniu jedzenia.
