Polska
- Mateusz Morawiecki w trakcie konwencji programowej Prawa i Sprawiedliwości: Płaca minimalna wzrosła o ponad 1800 zł. „Grubo ponad 100 proc., ponad 150 proc., a płaca netto jeszcze więcej. Dzięki kwocie wolnej, dzięki obniżce podatku jeszcze mocniej przyrosła płaca netto. Ale płaca średnia w gospodarce polskiej urosła o ponad 2,5 tys. zł, a to dopiero 7 lat, to niepełne 8 lat naszych rządów”. Premier zapowiedział dalsze upraszczanie podatków.
- Mateusz Morawiecki: W relacji do PKB dług publiczny spada – w tym roku wyniesie 47-48% PKB. Średnia unijna wynosi grubo ponad 75%.
- Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa: Światowe ceny płodów rolnych przez poprzednie 12 miesięcy obniżyły się o blisko 20%. Tymczasem z raportu Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że za artykuły spożywcze płacimy prawie o 20% więcej niż przed rokiem.
- Po kilku tygodniach detaliczne ceny benzyny w Polsce zareagowały na silną przecenę tego paliwa na rynkach hurtowych. Średnia detaliczna cena benzyny bezołowiowej 95 w mijającym tygodniu wyniosła 6,50 zł/l, co oznacza spadek o 11 gr/l – wynika z danych BM Reflex. Olej napędowy tankowano przeciętnie po 6,17 zł/l – a więc o 16 groszy na litrze taniej niż tydzień temu.
- Adam Glapiński (Prezes NBP): „Wzrost kursu złotego o 10 proc. obniża inflację o 0,4 pkt. proc. To nie jest dużo, ale jest to istotne. Jeśli to się będzie utrzymywać, za co trzymamy kciuki, to wskaźnik inflacji na koniec roku będzie niższy”. „Powtarzamy – projekcja sprawdza się” – powiedział Glapiński. – „Ważny jest dla nas element, kiedy inflacja zejdzie poniżej 10 proc. Według projekcji, wszystko wskazuje, że inflacja na koniec roku znajdzie się między 7 a 9 proc. A można mieć marzenie, że znajdziemy się niżej w tym przedziale”. Prezes NBP przypomniał, że stopy procentowe podniesione przez RPP cały czas oddziaływują na gospodarkę i że ją „przyduszają”.
- Wrocławscy badacze pracują nad polskim odpowiednikiem ChatuGPT – apelują o to, by w ramach rozmów z ChatemGPT korzystać z przygotowanego przez nich polskiego okienka. To umożliwi im zbieranie większej liczby danych. Pomysł jest bardzo prosty: za pośrednictwem polskiej strony rozmawia się z ChatemGPT, ale wgląd do tej rozmowy mają również polscy badacze. Dzięki temu polscy użytkownicy mają łatwiejszy dostęp do amerykańskiej aplikacji, a badacze zdobywają bazę zapytań do czatu i informacje, czego w tych odpowiedziach brakuje. Dr Kocoń ocenia, że ChatGPT znacznie słabiej posługuje się językiem polskim niż np. angielskim. Popełnia błędy językowe i nie najlepiej rozumie zapytania formułowane w naszym języku. Badacz opisuje, że tworzenie sztucznej inteligencji składa się z dwóch głównych etapów: trzeba mieć dużą bazę danych – w tym przypadku tekstów, na podstawie których model uczy się języka. A potem potrzebna jest jeszcze baza zapytań i odpowiedzi, na podstawie których sztuczna inteligencja uczy się generować pożądane treści. Problemem jest nie tylko to, że ChatGPT widział mało tekstów w języku polskim na etapie tworzenia modeli języka, ale i na etapie szkolenia widział mało polskich instrukcji, zapytań. Dlatego naukowcy z Wrocławia chcą opracować model, w którego sercu będzie od samego początku język polski.
Świat
- Bank Anglii podjął decyzję o dwunastej z rzędu podwyżce stóp procentowych. Aktualnie stopa referencyjna wynosi 4,50%.
- Czeski urząd statystyczny: W kwietniu inflacja w Czechach zwolniła do 12,7% wobec 15,0% w marcu.
- Włochy połączą się z Sycylią mostem w Cieśninie Mesyńskiej. Według prognoz rządu Włoch budowa będzie kosztowała 13,5 miliarda euro. W marcu tego roku rząd Giorgii Meloni przyjął dekret o budowie mostu. W 2013 roku plany te zostały zawieszone głównie ze względu na oszczędności w dobie kryzysu.
- Bloomberg: rok 2023 może być rekordowo gorący. W Azji od ponad miesiąca trwa fala upałów, która przynosi kolejne maksima temperatury. W Wietnamie w miniony weekend temperatura sięgnęła 44,2 stopni Celsjusza, bijąc krajowy rekord sprzed czterech lat. Historyczny rekord pobiła również Tajlandia, gdzie w zachodniej prowincji Tak upał sięgnął 44,6 stopnia. W Birmie odnotowano najwyższe temperatury od dekady, a w Bangladeszu – od 1960 roku. W kwietniu od gorąca ucierpiały także Filipiny i Indie – w obu państwach władze były zmuszone do skrócenia lekcji. W Malezji wiosną spadło o 40% mniej deszczu, co może mieć negatywny wpływ na zbiory oleju palmowego.
- FBI zidentyfikowało i unieszkodliwiło złośliwe oprogramowanie szpiegowskie rosyjskiej Federalnej Służby Bezpieczeństwa (FSB), znane jako Snake (Wąż). Celem operacji wywiadowczych przeprowadzanych za pomocą Węża były instytucje związane z NATO, agencje rządowe, firmy technologiczne i inne podmioty, którymi interesowały się rosyjskie władze. Przedstawiciele amerykańskich służb bezpieczeństwa ujawnili, że dochodzenie w sprawie Węża prowadzono przez blisko dekadę, a software ten okazał się najbardziej wyrafinowanym oprogramowaniem szpiegowskim, jakim posługiwały się rosyjskie władze. Resort sprawiedliwości USA wykorzystał do walki z Wężem wyspecjalizowane narzędzie, zwane Perseus, które zmusiło program do samozniszczenia. W Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Australii i Nowej Zelandii służby bezpieczeństwa również poinformowały o unieszkodliwieniu programu Wąż.
- Chińczycy wykorzystują Ujgurów (muzułmańską mniejszość) do przymusowej pracy. Do pracy zmuszane są nawet osoby mające ponad 60 lat – czytamy w nowo opublikowanym na łamach pisma naukowego „Journal of Communist and Post-Communist Studies” raporcie doktora Adriana Zenza. Komunistyczne władze chińskie terroryzują zamieszkujących Sinciang muzułmańskich Ujgurów od wielu lat. Są oni przetrzymywani w obozach koncentracyjnych i zmuszani do ciężkiej niewolniczej pracy. Władze poddają ich również różnego rodzaju torturom. Kobiety są masowo sterylizowane i zmuszane do stosowania środków antykoncepcyjnych. Dokonuje się też przymusowej aborcji. W ten sposób władze w Pekinie chcą kontrolować i zmniejszać populację Ujgurów żyjących na terenie tego państwa.
- Chińska policja zatrzymała mężczyznę, który rzekomo użył ChatGPT do wygenerowania fake newsów i rozpowszechniania ich w sieci. Jest to pierwszy taki areszt w kraju. Podejrzany opublikował na platformie blogowej Baijiahao post, z którego wynikało, że w wyniku wypadku kolejowego w prowincji Gansu zginęło 9 robotników pracujących na torach. Zgodnie z zasadami, które weszły w życie 10 stycznia, używanie sztucznej inteligencji i technologii typu deepfake do generowania, publikowania i fabrykowania nieprawdziwych informacji jest zakazane.
- Dziennik „Daily Telegraph”: Indie przygotowują kampanię dyplomatyczną w celu odzyskania tysięcy skarbów wywiezionych do Wielkiej Brytanii czasach kolonialnych. Chodzi m.in. diament Koh-i-Noor zdobiący brytyjską koronę. Indyjskie roszczenia mogą utrudnić negocjacje prowadzone między Wielką Brytanią i Indiami w sprawie umowy o wolnym handlu, a także postawią w trudnej sytuacji brytyjskiego premiera Rishiego Sunaka, który jest Hindusem z pochodzenia.
- Król Niderlandów Wilhelm Aleksander przyznał, że wakacje w Grecji w czasie pandemii to był jego największy błąd. Wakacyjny wyjazd kosztował monarchę utratę popularności, która od tego czasu utrzymuje się na historycznie niskim poziomie. Król stwierdził, że Holendrzy słusznie poczuli się przez niego opuszczeni, kiedy udał się w trakcie pandemii na wakacje. „Ludzie nie mieli dokąd pójść, a ja wyjechałem za granicę” – powiedział.
- Argentyńska inflacja nie odpuszcza, ostatni odczyt wskazał na 109%.
- Elon Musk poinformował na Twitterze, że zrezygnuje z funkcji szefa tej platformy społecznościowej. Zastąpić ma go Linda Yaccarino, odpowiedzialna za dział reklamy w spółce medialnej NBCUniversal.
