Dlaczego zwierzęta mają lepsze predyspozycje do inwestowania niż ludzie?
Jako gatunek zostaliśmy obdarzeni wyjątkową, jak na świat natury, inteligencją i zdolnością dokonywania prognoz. Problem pojawia się wtedy, gdy dany system nie daje się łatwo prognozować, a przypomina wręcz błądzenie losowe. Tak jest w znacznej mierze z rynkami finansowymi w krótkim i średnim terminie. W długim terminie, portfel solidnych akcji, odpowiednich obligacji czy nieruchomości rośnie – więc najbezpieczniej jest kupić zdrowe aktywa i uzbroić się w cierpliwość.
Szukanie nieistniejącego klucza
Jednak człowiek często ma przeczucie, że jest w stanie znaleźć „klucz” – odpowiedni wskaźnik czy metodę, albo guru, który w zamian za pieniądze, powie mu w co ma zainwestować. Dane empiryczne pokazują, że jest to mało prawdopodobne i nawet profesjonalni zarządzający aktywami mają problem, żeby w długim terminie generować systemowo stopy zwrotu wyższe niż rynek ogólnie. Jak się okazuje, ta naszą skłonność do przewidywania nieprzewidywalnego i przekombinowania, nie jest powszechna w świecie zwierząt.
Szczury i gołębie lepsze od nas w statystyce
W jednym z eksperymentów świecono na ekran raz światłem zielonym, a raz czerwonym. Kolor zielony pojawiał się w 80% przypadków, w pozostałych 20% przypadków zapalane było światło czerwone. Kolejność wyświetlania była kompletnie losowa. Statystycznie najlepiej jest obstawiać ciągle kolor zielony. Dokładnie tak robiły szczury i gołębie, wówczas dostawały odrobinę jedzenia – gdy poprawnie obstawiły kolor.
Tymczasem ludzie próbowali zgadywać kiedy się pojawi czerwone światło – dokonywali prognoz. To obniżyło ich skuteczność do 68%. Co szokujące, ludzie statystycznie kontynuowali realizację „strategii” nawet jak po tym, jak badacz wyjaśnił im, że kolejność świateł jest losowa. Zwierzęta były w tym zadaniu dużo lepsze, a ludzie z czasem coraz bardziej chcieli „rozgryźć” klucz. Nasza inteligencja pcha nas w szukanie schematu nawet wówczas, gdy taki nie istnieje.
Opracowano na podstawie książki pt. Twój mózg, Twoje pieniądze, autorstwa Jasona Zweiga.
