Dziś przypada 105. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Warto przypomnieć, że początkowe lata były bardzo trudne i naznaczyła je… hiperinflacja.
Polska po zaborach
W czasie odzyskiwania niepodległości naszą walutą byłą marka polska, która obowiązywała od 9 grudnia 1916 roku na okupowanych przez Cesarstwo Niemieckie terenach Królestwa Polskiego, a następnie stałą się walutą Rzeczypospolitej Polskiej.
Symbolicznie za początek II Rzeczypospolitej przyjmuje się datę 11 listopada 1918 roku, kiedy to Józef Piłsudski objął władzę wojskową z rąk Rady Regencyjnej w Warszawie.
Zespalane państwa z trzech pozaborczych regionów było zadaniem szalenie trudnym – inne systemy prawne, inne podejścia do organizacji gospodarki, nieco inna mentalnie ludność – miały znowu zostać połączone w jeden organizm.
Wojna polsko-bolszewicka i kreacja pieniądza
Sytuację pogorszyła wojna polsko-bolszewicka (1919–1921), konieczność sfinansowania obrony obawiała się w presji wywieranej na Polskiej Krajowej Kasie Pożyczkowej (bank centralny) na luzowanie polityki kredytowej. Podaż pieniądza rosła, a wraz nią ceny, drożał również dolar powszechnie będący w obiegu. Sejm nie godził się na zwiększenie podatków i ograniczenie wydatków państwa, przez co notowaliśmy astronomiczny deficyt budżetowy – sięgał on 155% PKB w 1921 r. i 94% w 1922 r. Dla złapania skali dodam, że dziś w UE deficyt budżetowy powyżej 3% PKB uznaje się jako duży i uzasadniony tylko w sytuacjach nadzwyczajnych – jak pandemia.
Hiperinflacja i reforma
W roku 1923 umiarkowana inflacja marki przerodziła się w hiperinflację. Dlatego w styczniu 1924 r. rząd wydał rozporządzenie ustanawiające nową walutę – polskiego złotego i powołał jej emitenta – Bank Polski, jako bank centralny. Zmiany weszły w życie 28 kwietnia 1924 roku. Przeprowadzono wymianę waluty przy utrzymaniu w obiegu obu obiegu do końca czerwca 1924 roku. Stosunek wymiany marki polskiej na złotego, nasz minister skarbu – Władysław Grabski ustanowił na 1 800 000:1.
Złoty miał pokrycie w złocie, dewizach i stabilnych walutach zagranicznych. Wartość 1 złotego ustalono na równoważną 0,29 grama złota – taką samą co wówczas frank szwajcarski. Warto dodać, że polski złoty pojawił się po raz pierwszy jako moneta w 1663 r., i nazwanie naszej waluty po odzyskaniu niepodległości było nawiązaniem do okresu przedzaborczego.
Złoty trwa
Dalsze losy II RP były burzliwe i trudne, ale złoty, po reformie Grabskiego dobrze utrzymywał wartość w kolejnych latach. Mimo, że dużo się zmieniało (II wojna światowa, komuna, PRL) to dziś nadal mamy polskiego złotego i tym samym zachowujemy w tym kontekście ciągłość.
Czy przyjdzie nam w kolejnych latach przyjąć euro? Zobaczymy, w najbliższym czasie będzie o tym wpis 
