Polska
- Szymon Hołownia w poniedziałek został wybrany na marszałka Sejmu X kadencji. „Sejm ma przede wszystkim służyć tym Polakom, którzy na co dzień w nim nie bywają. Będzie bliżej zwykłych, codziennych spraw” – zapewnił marszałek.
- Andrzej Domański (poseł KO): „Zerowy VAT na żywność w projekcie budżetu przedstawionym przez Prawo i Sprawiedliwość został zniesiony, stawka VAT wraca do poziomu 5 procent”. Dopytywany, czy rząd KO, Lewicy i Trzeciej Drogi to zmieni, Domański powiedział, że stoi na stanowisku, że VAT powinien wrócić do poziomu 5%.
- Kancelaria Prezesa Rady Ministrów: „Rząd proponuje, aby Wigilia, która w tym roku przypada w niedzielę, 24 grudnia, była dniem objętym zakazem handlu. […] Jednocześnie tzw. niedziela handlowa ustanowiona zostanie 10 grudnia”. „Przewiduje się jednak ograniczenie handlu w tym dniu do godz. 14.00 – tj. tak samo, jak miałoby to miejsce 24 grudnia 2023 r., zgodnie z obowiązującymi przepisami”.
- Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przekazał, że pięć wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej sprawdziło zabawki dla dzieci. „Wszystkie produkty zweryfikowaliśmy w laboratorium badawczym. Eksperci sprawdzili zawartość niebezpiecznych substancji: ołowiu, rtęci, kadmu, chromu i bromu”. „Zakwestionowaliśmy aż 18 z 20 zbadanych modeli zabawek elektrycznych. Testy wykazały przekroczenie dopuszczalnych wartości substancji niebezpiecznych. Najczęściej wykrywaliśmy ołów i kadm” – poinformował UOKiK. Wskazano w jednym z elementów zabawki stwierdzono znacznie przekroczoną zawartość ołowiu. „Stężenie ołowiu zostało przekroczone aż 1343 razy. W 11 zabawkach normy były przekroczone aż 300-krotnie” – poinformował UOKiK. „Wszystkie zabawki wyprodukowano w Chinach.”
- Od 17 listopada obywatele mogą zastrzec swój numer PESEL. Od 1 czerwca 2024 r. podmioty takie jak banki, instytucje kredytowe lub notariusze przed zawarciem umowy lub podjęciem czynności będą musiały sprawdzać w rejestrze, czy PESEL danej osoby został zastrzeżony. W okresie przejściowym od 17 listopada 2023 r. do 1 czerwca 2024 r. podmioty będą mogły, ale nie będą musiały kierować się zapisami w rejestrze. Zastrzeżenie numeru PESEL jest bezpłatne. Usługę będzie można aktywować zarówno internetowo, jak i stacjonarnie: w aplikacji mObywatel, na stronie mobywatel.gov.pl, osobiście w dowolnym urzędzie gminy (potrzebny będzie papierowy wniosek), banki krajowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe i poczta będą mogły wprowadzić możliwość zastrzeżenia za ich pośrednictwem numeru PESEL.
- BIG InfoMonitor: Blisko połowa ankietowanych (48%) twierdzi, że ma kłopoty finansowe. Jako najczęstsze przyczyny trudności finansowych ankietowani podawali: inflację (31 proc.), zbyt niskie zarobki (23 proc.), nieprzewidziane wydatki (10 proc.), zdarzenia losowe (8 proc.), problemy zdrowotne generujące duże koszty (7 proc.), wzrost rat kredytowych (6 proc.).
- Od nowego roku wchodzą w życie istotne zmiany w rozliczaniu tzw. podatku Belki. Będzie można kompensować straty z zyskami z kilku źródeł (akcje, forex, fundusze), ale dla klientów TFI dojdzie obowiązek samodzielnego rozliczenia – dotychczas to fundusz z automatu pobierał podatek.
- Polski Instytut Ekonomiczny: Polska jest 5. światowym eksporterem karmy dla psów i kotów – z udziałem 7,6%.
Świat
- OpenAI pożegnało się z Samem Altmanem, dyrektorem generalnym firmy i twórcą aplikacji ChatGPT. Firma zwolniła Altmana podczas spotkania na Google Meets – wtedy też został poinformowany, że przyczyną zwolnienia jest fakt, iż nie był „konsekwentnie szczery w komunikacji z zarządem, co utrudniało mu wykonywanie obowiązków”. Trzech polskich badaczy sztucznej inteligencji, prof. Aleksander Mądry, Jakub Pachocki i Szymon Sidor odeszło z firmy OpenAI, twórcy modelu ChatGPT – podał portal The Information. Stało się to kilka godzin po tym, gdy firma zwolniła w piątek swojego szefa Sama Altmana.
- Prezydent USA Joe Biden i przywódca Chin Xi Jinping spotkają się w środę w kuluarach 30. szczytu Wspólnoty Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC) w San Francisco.
- „Mlada Fronta DNES” (czeska gazeta): Czesi będą przechodzić na emeryturę później, a ich świadczenia będą niższe. Czeskie ministerstwo pracy i spraw społecznych przekonuje, że chociaż zmiany są niepopularne, reformy nie można odkładać. Do zmian przekonuje sytuacja demograficzna. Emerytura będzie powiązana ze średnią długością życia. Przyszli emeryci dowiedzą się ile wyniesie ich wiek emerytalny w wieku 50 lat.
- Itamar Ben-Gwir (izraelski minister bezpieczeństwa narodowego): Od 7 października, czyli dnia ataku palestyńskiej organizacji terrorystycznej Hamas na Izrael, o pozwolenie na broń wystąpiło tylu Izraelczyków, ilu w ciągu poprzednich 20 lat (złożono 236 tys. wniosków).
- Josep Borrell (szef dyplomacji Unii Europejskiej): Po zakończeniu wojny między Izraelem a Hamasem jedynie Autonomia Palestyńska może rządzić Strefą Gazy.
- Służby prasowe Strefy Gazy: Od 7 października, czyli początku wojny z Izraelem, w Strefie Gazy zginęło 12 tys. Palestyńczyków; liczba ta jest zapewne zaniżona, ponieważ wiele ciał pogrzebanych jest pod ruinami.
- Benjamin Netanjahu (premier Izraela): „Będziemy się starali dokończyć to zadanie z minimalną liczbą ofiar cywilnych. To staramy się zrobić: minimalna liczba ofiar cywilnych. Ale niestety nie udaje nam się”.
- Recep Tayyip Erdogan (prezydent Turcji): Izrael jest państwem terrorystycznym. „Twój koniec nadejdzie wkrótce, niezależnie od tego, czy masz broń atomową, czy nie” – zwrócił się turecki przywódca do premiera Izraela Benjamina Netanjahu. Erdogan zaznaczył, że „Turcja podejmie kroki, służące postawieniu (osób) odpowiedzialnych za bezlitosne masakrowanie mieszkańców Gazy przed międzynarodowymi trybunałami”.
- Francja: Leżąca na południu Nicea wprowadza zakaz palenia papierosów na wszystkich plażach od lata 2024 r. Christian Estrosi (mer): Zakaz palenia na plażach we Francji staje się coraz bardziej powszechny. „Miasto będzie wolne od tytoniu (…) Mój cel jest dwojaki: ochrona zdrowia mieszkańców i środowiska”. Co roku na ulicach tego miasta wyrzuca się 150 mln niedopałków papierosów.
- Ukraińskie siły powietrzne poinformowały w niedzielę o strąceniu nocą 15 z 20 dronów bojowych Shahed, którymi Rosja zaatakowała Ukrainę. W obwodzie kijowskim w ataku uszkodzony został obiekt infrastruktury.
- Rosja: Wojna i związana z nią niepewność znacznie zwiększyła w Rosji zapotrzebowanie na mistyków, jasnowidzów, kursy tarota i magii. Radia Wolna Europa: Na kursy online dotyczące „technik mistycznych” zapisało się w marcu 2023 r. 20 razy więcej osób niż rok wcześniej.
- Były prezydent USA Donald Trump, który zamierza wystartować w wyborach prezydenckich, przedstawił zarys swego programu i obiecał, że zakończy wojnę na Ukrainie i przerwie „niekończący się strumień amerykańskich środków płynących” do tego kraju. Trump powiedział, że dogada się z Putinem, w najgorszym wypadku dogada się z Rosją, by „coś przejęła”. Były prezydent zapowiedział, że będzie wspierał Izrael w jego wojnie z Hamasem i pomoże mu „zniszczyć” tę organizację.
- Radio Wolna Europa: Minister edukacji Iranu Rezamorad Sahraei ogłosił plany wprowadzenia odrębnych podręczników dla uczniów i uczennic, która to zmiana ma wpisywać się w promowaną przez władze „kulturę skromności” .
- Holandia: Coraz więcej holenderskich gmin decyduje się na wprowadzenie zakazu reklamy mięsa. Po Amsterdamie i Zwolle na początku tego tygodnia taką decyzję podjęła rada miejska w Utrechcie. Zakaz reklamy mięsa w wiatach przystankowych i na bilbordach wejdzie w życie od nowego roku. Samorząd nadmorskiej miejscowości Bloemendaal poszedł jeszcze dalej, zakazano umieszczania reklam mięsa, nabiału i produktów wykorzystujących paliwa kopalne jako źródło energii.
- Elon Musk na X (dawniej Twitter) poparł wpis użytkownika w którym napisano, że Żydzi promują „nienawiść przeciwko białym” oraz że odpowiadają oni za sprowadzanie „hord mniejszości, które zalewają kraj”. Andrew Bates (zastępca rzecznika Białego Domu): „Potępiamy tę odrażającą promocję antysemityzmu i rasistowskiej nienawiści z całą stanowczością”.
- Śledztwo Reutersa: W SpaceX u Elona Muska zasady BHP nie istnieją. Śledztwo wykazało zmiażdżone ręce i nogi, a niekiedy amputacje, porażenia prądem, urazy głowy i oczu oraz jeden zgon – ponad 600 niezgłoszonych wypadków. Zgodnie jednak ze śledztwem przeprowadzonym przez agencje Reutersa firma Muska regularnie lekceważyła przepisy i standardowe praktyki dotyczące bezpieczeństwa pracowników, szczególnie tych pracujących przy obiektach rakietowych i satelitarnych.
- Na Islandii wprowadzono stan wyjątkowy z powodu obaw o erupcję wulkanu Fagradalsfjall.
