Polska
- Właśnie kończy się głosowanie w wyborach parlamentarnych. Zapowiada się rekordowa frekwencja. Wyborcy stali czasem w kilkugodzinnych kolejkach do komisji.
- Raport Tpay: Blik jest najpopularniejszą formą płatności online. Taką formę płatności wybiera 70% respondentów. Na drugim miejscu uplasował się szybki przelew (23%), a na trzecim – płatność kartą (19%).
- Badanie na zlecenie Izby Gospodarczej Towarzystw Emerytalnych: Tylko 31% młodych Polaków do 30. r.ż. oszczędza na emeryturę, przy czym jedynie 21% inwestuje w PPK. Prawie 70% Polaków nie jest pewne, czy ich pieniądze są bezpieczne w IKE/IKZE/PPK. Obawiają się oni z jednej strony, że zostaną one źle zainwestowane (66%), z drugiej zaś, że zostaną pozbawieni swoich środków na skutek zmian w prawie, które mogą wprowadzić politycy (68%) lub z dowolnego powodu (67%).
- TVP Info w piątek rano opublikowało fragmenty nagrania zarejestrowanego i ujawnionego przez urzędników pracujących w NIK z udziałem prezesa Najwyższej Izby Kontroli Mariana Banasia i adwokata Marka Chmaja. Stacja poinformowała, że latem br. Banaś spotkał się z „pełniącym rolę pośrednika z Donaldem Tuskiem warszawskim prawnikiem”. „Prezes NIK ustalał z mężczyzną szczegóły politycznego układu, w którym znaleźli się m.in. politycy Konfederacji, w tym jego syn oraz przedstawił swój plan politycznych działań, których celem jest pomoc Platformie Obywatelskiej w zmianie władzy w Polsce”.
- Szef NIK na piątkowej konferencji prasowej ocenił, że nagrania zostały zmanipulowane, a ich publikacja miała na celu skompromitowanie jego samego i Najwyższej Izby Kontroli. Banaś nie odniósł się jednak do treści rozmowy.
- IBRiS: 54,5% ankietowanych nie ma obaw, że wyniki niedzielnych wyborów parlamentarnych mogą zostać sfałszowane; obawy takie wyraża 41,2% respondentów.
- Dokładne dane GUS publikowane co dwa lata: w październiku 2022 roku w naszym kraju mediana płac wynosiła 5701,62 zł brutto, czyli 4217 zł na rękę. Średnie wynagrodzenie wynosiło wtedy 7001,28 zł brutto, czyli 5102 zł na rękę.
- Dominik Rozkrut odnosząc się do twierdzenia, że GUS może manipulować inflacją: Metodyka mierzenia inflacji podlega daleko idącej harmonizacji, nie tylko na szczeblu UE, ale nawet na szczeblu ONZ. Nie ma tu miejsca na arbitralne decyzje statystyków.
- Posłowie KO: Marcin Kierwiński, Jan Grabiec i Cezary Tomczyk, poinformowali na środowej konferencji prasowej w Sejmie, że w ramach kontroli poselskiej dotarli do nowych informacjach nt. wiz wydawanych osobom ze Wschodu. „Po wybuchu wojny na Ukrainie rząd PiS otworzył polski rynek na rosyjskich informatyków, by pracowali przy infrastrukturze krytycznej. Na dodatek, nikt do końca nie wie, czy to byli informatycy. Może w ramach tych wydanych wiz wjechali tu szpiedzy, agenci z Rosji, osoby, które mają siać dezinformację”.
- Daniel Obajtek: Grupa Orlen podjęła finalną decyzję inwestycyjną dotyczącą budowy morskiej farmy wiatrowej Baltic Power. W ramach przygotowania infrastruktury instalacyjnej dla branży offshore koncern rozpoczął również budowę terminala w Świnoujściu. Całkowity budżet projektu Baltic Power szacowany jest na około 4,73 mld euro.
- Z polskiej armii odchodzą najważniejsi dowódcy. Szef Sztabu Generalnego gen. Rajmund Andrzejczak oraz Dowódca Operacyjny Rodzajów Sił Zbrojnych gen. Tomasz Piotrowski złożyli wypowiedzenia stosunku służbowego. Dymisje miało złożyć także kilkunastu innych wysokich oficerów. Prezydent mianował nowych generałów na opuszczone stanowiska.
- NBP: Arabia Saudyjska zastąpiła Rosję jako główny dostawca ropy naftowej do Polski. Według NBP dostawy z Bliskiego Wschodu stanowiły w II kwartale 2023 r. 49% importu ropy. Duży wzrost importu nastąpił także z Danii, co wynikało z dostaw gazu przez rurociąg Baltic Pipe uruchomionych w IV kwartale 2022 r. W analizowanym okresie ponad dwukrotnie w porównaniu z poprzednim rokiem wzrosła wartość importu z Norwegii.
- Eurostat: W drugim kwartale 2023 r. średnie ceny mieszkań w Unii Europejskiej spadły w ujęciu rocznym (średnio o 1,1%). To pierwsza taka sytuacja od blisko dziesięciu lat. W Polsce zanotowano 7% wzrostu.
Świat
- Komitet noblowski Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk: Amerykanka prof. Claudia Goldin z Uniwersytetu Harvarda została laureatką Nagrody Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych za badania na temat sytuacji kobiet na rynku pracy. „Przeszukując archiwa oraz zestawiając dane historyczne, Goldin udało się przedstawić nowe i często zaskakujące fakty. To, że wybory kobiet często były i pozostają ograniczone przez małżeństwo oraz odpowiedzialność za dom i rodzinę, leży u podstaw jej analiz i modeli wyjaśniających” – napisano w uzasadnieniu.
- Premier Izraela Benjamin Netanjahu i lider opozycji Beni Ganc zgodzili się w środę utworzyć wspólny nadzwyczajny rząd jedności narodowej i gabinet wojenny.
- „New York Times”: Izrael zamierza wysłać do północnej części Strefy Gazy 10 tys. żołnierzy, aby zająć miasto Gaza i „zniszczyć” dowództwo Hamasu. Jednak operacja opóźniała się o kilka dni przez złą pogodę, która utrudnia lotnictwu osłonę operacji lądowych. Izrael zalecił cywilom ewakuację. Północną część Gazy zamieszkuje ponad 1 mln ludzi. ONZ ostrzegała, że pospieszna ewakuacja tak dużej liczby osób może doprowadzić do katastrofy humanitarnej.
- W wielu krajach odbyły się propalestyńskie manifestacje (m. in. w Wielkiej Brytanii, Włoszech czy Niemczech). W Berlinie demonstrację solidarności z Palestyną przerwała policja.
- Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka: Izrael dokonał ataku z powietrza na międzynarodowy port lotniczy w Aleppo, które obecnie nie nadaje się do użytku. Izrael dokonuje ataków na syryjskie lotniska starając się wstrzymać dostawy irańskiej broni dla ugrupowań walczących z wojskami rządowymi.
- BBC: Hamas w ciągu ostatnich 2 dekad zbudował sieć podziemnych tuneli o długości 500 kilometrów.
- Recep Tayyip Erdogan (prezydent Turcji): Izrael nie zachowuje się w Strefie Gazy jak państwo, a metody stosowane tam przez Tel Awiw są haniebne. „Izrael nie powinien zapominać, że jeśli będzie zachowywał się bardziej jak organizacja, niż państwo, to ostatecznie zostanie właśnie tak potraktowany” – podkreślił prezydent Turcji.
- Organizacja Human Rights Watch w Izraelu i Palestynie skrytykowała poniedziałkowe wezwanie izraelskiego ministra obrony do „całkowitego oblężenia” Gazy, uznając je za formę „odpowiedzialności zbiorowej” i „zbrodni wojennej”.
- Szef Pentagonu Lloyd Austin ogłosił w niedzielę, że USA wysłały w region wschodniego Morza Śródziemnego grupę uderzeniową z lotniskowcem USS Gerald Ford, a także dostarczą izraelskiemu wojsku sprzętu i amunicję.
- Jens Stoltenberg (sekretarz generalny NATO): Sojusz Północnoatlantycki zwiększy swe wsparcie, aby pomóc Ukrainie przetrwać kolejną trudną zimę.
- Amerykański resort finansów ogłosił w czwartek nałożenie sankcji na zarejestrowanych w Turcji i Zjednoczonych Emiratach Arabskich operatorów statków, które transportowały rosyjską ropę naftową zakontraktowaną na cenę przewyższającą limit wyznaczony przez państwa G7.
- Komisja Europejska pracuje nad nową dyrektywą. Jej celem jest m.in. podwyższenie stawek podatków od najbardziej zanieczyszczonych paliw: węgla, ropy i gazu. Przepisy stanowią część pakietu klimatycznego „Fit for 55”.
- Władze USA po raz pierwszy w historii nałożyły grzywnę na firmę, która zostawiła starego satelitę na orbicie okołoziemskiej. Federalna Komisja Łączności (FCC) ukarała Dish Network grzywną w wysokości 150 tys. dolarów – poinformował portal BBC. Zdaniem Komisji wystrzelony w 2002 roku i należący do Dish Network satelita stanowi potencjalne zagrożenie dla innych obiektów krążących wokół Ziemi.
