Gospodarcze podsumowanie tygodnia #149.

 Polska

• Magdalena Rzeczkowska (minister finansów): Pozostawienie „zerowej” stawki VAT do końca tego roku jest prawdopodobne, a decyzja w tej sprawie powinna zapaść w kwietniu.
• Komisja Nadzoru Finansowego zaproponowała rozwiązanie problemu umów frankowych przez ich przewalutowanie tak, jak gdyby od początku kredyt zaciągnięty był w złotych albo stosownie do wyliczania rat średniego kursu walutowego podawanego przez NBP. Banki ta propozycja satysfakcjonuje, tym bardziej, że orzecznictwo TSUE przybliża wyroki, w ramach, których banki nie będą mogły żądać odsetek za korzystanie z kapitału przez kredytobiorców z unieważnionych umów.
• Przemysław Litwiniuk (członek RPP): Nieco wyższe stopy proc. zapewniłyby większą stromość procesu dezinflacji, odpowiedni poziom to 7%. „Rząd w założeniach do ustawy budżetowej przyjął, że stopa referencyjna powinna być na poziomie 7%, ja się z rządem zgadzam”.
• Polska Fundacja Narodowa zapłaciła ponad milion złotych jutuberowi Caseyowi Neistatowi za nagranie 9 minutowego filmiku o Polsce. Fundacja jest często krytykowana za brak skuteczności i przepłacone projekty, takie jak zakup w 2018 roku jachtu oceanicznego za 902 tys. euro.
• Daniel Obajtek (prezes PKN Orlen): W Polsce mamy jedne z najniższych cen paliw w Europie. Deklarowaliśmy, że budowa koncernu multienergetycznego będzie pozytywnie wpływać na stabilizowanie sytuacji gospodarczej w Polsce i dotrzymaliśmy słowa”.
• Badanie „Polaków Portfel Własny: czas oszczędzania”: W reakcji na rosnące koszty życia 17% badanych zdecydowało się na podjęcie dodatkowego zatrudnienia; 21% zabiegało o podwyżkę i 13% z nich ją uzyskało. Z kolei 9% respondentów zdecydowało się zmienić dotychczasową pracę na lepiej płatną.
• Krzysztof Inglot (Personnel Service):  liczba aktywnych zawodowo emerytów rośnie od wielu lat, z niewielkimi wahaniami. W ostatnich latach z danych ZUS wynika, że w 2020 roku 776 tys. emerytów pracowało, a już w 2022 roku 826 tys. Oznacza to, że co siódmy emeryt dorabia.
• GUS: Stopa bezrobocia w lutym 2023 r. wyniosła 5,5 proc. wobec 5,5 proc. miesiąc wcześniej. Najniższa stopa bezrobocia jest w Poznaniu – wynosi zaledwie 1,1%.
• Sklep Żabka debiutuje jako „wyspa” w galerii handlowej. Pierwsza Żabka w tej formie została otwarta w Galerii Pestka w Poznaniu.
• Biedronka po grudniowym pilotażu wprowadzą usługę cashback – będzie można wypłacać pieniądze przy okazji robienia zakupów. W kasie Biedronki możemy wypłacić 50 zł, 100 zł, 150 zł, 200 zł, 250 zł lub 300 zł. Z usługi można skorzystać wielokrotnie danego dnia, nie jest ona jednak dostępna w kasach samoobsługowych.

 Świat

• W Izraelu trwają masowe protesty przeciwko zmianom w sądownictwie i tym samym zaburzeniu trójpodziału władzy. Premier Benjamin Netanjahu chce podporządkować sądy rządowi. Netanjahu był porównywany na transparentach do Putina i Trumpa.
• Francja: doszło do gwałtownych starć z policją w pobliżu budowy spornego zbiornika wodnego w Sainte-Soline w departamencie Deux-Sevres. Kilka wozów żandarmerii zostało doszczętnie spalonych. Protesty budzi projekt rolników, wspierany przez rząd, w ramach którego ma powstać 16 zbiorników o łącznej pojemności ok. 6 mln metrów sześc., głównie w Deux-Sevres. Ma to na celu magazynowanie wody zimą w celu nawadniania upraw latem, gdy opady są niewielkie. Organizatorzy protestów są zdania, że jest to monopolizacja wody. Służby chroniące zbiornika zostały zaatakowane przez demonstrantów petardami, kamieniami i koktajlami Mołotowa.
• Grupa G7 zgodziła się na odroczenie do 2027 roku spłaty pożyczek, które zaciągnęła Ukraina.
• Roman Borysowicz (rosyjski aktywista antykorupcyjny): Należy przejść od zamrażania rosyjskich majątków do ich przejmowania. „Postrzeganie rosyjskich oligarchów jako przedsiębiorcze osoby, które dorobiły się majątku dzięki intelektowi, energii i ciężkiej pracy, jest całkowicie błędne. Oni nie są rosyjską wersją Elona Muska, Jeffa Bezosa czy Billa Gatesa. Oni wszyscy zdobyli fortunę dzięki różnego rodzaju korupcyjnym układom z rządem – albo kupili coś od rosyjskiego rządu poniżej wartości rynkowej, albo coś sprzedawali rosyjskiemu rządowi powyżej wartości rynkowej”.
• Bloomberg: Obywatele Rosji otworzyli w 2022 roku w Turcji ponad 1300 firm – 670% więcej niż w roku 2021. „Wzrost ten udowadnia rosnące zainteresowanie Rosjan lokowaniem w Turcji swojego kapitału po tym, gdy Moskwa rozpoczęła inwazję przeciwko Ukrainie”. Turecki prezydent Recep Tayyip Erdogan odmówił przyłączenia się do sankcji, otwierając kraj dla rosyjskich inwestorów, w tym oligarchów pragnących ukryć swój majątek przed potencjalnym przejęciem w ramach międzynarodowych restrykcji.
• Credit Suisse został przejęty przez UBS. Szwajcarski nadzór napisał: „Grupa Credit Suisse przeżywa kryzys zaufania, który przejawia się w znacznych odpływach środków klientów. Zostało to spotęgowane przez wstrząsy na rynku bankowym w USA w marcu 2023 r.”
• „De Tijd” (belgijski dziennik gospodarczy): „Szwajcarska duma została złamana. Szwajcarzy byli przekonani, że żyją na wyspie dobrobytu, która jest odporna na problemy reszty świata. Teraz, gdy jeden z filarów tego dobrobytu upadł, mocno ich zabolało”.
• „Financieele Dagblad” (holenderski dziennik): „Klejnot w koronie szwajcarskiej gospodarki okazuje się śmieciem”. Gazeta zauważa, iż trzydzieści lat temu Szwajcaria miała pięć głównych banków, a teraz pozostał jeden – UBS, który przejął zagrożonego upadłością konkurenta.
• Mimo upadku Credit Suisse Narodowy Bank Szwajcarii podniósł stopy procentowe o 50 pb. do 1.5%.
• Bloomberg: Szwajcarskie banki Credit Suisse i UBS, a także niewymienione amerykańskie banki, są przedmiotem śledztwa prokuratury federalnej USA w sprawie pomocy rosyjskim oligarchom w omijaniu amerykańskich sankcji.
• Narastają negatywne scenariusze, wokół Deutsche Banku – instytucja w piątek traciła nawet 15% na giełdzie.
• Włochy zmagają się ponownie z rekordowym napływem migrantów na wyspę Lampedusa. W ciągu ostatniej doby przybyło tam z Afryki ponad 2 tysiące migrantów na 43 łodziach. Coraz więcej łodzi odpływa z portowego miasta Safakis w Tunezji, pogrążonej w głębokim kryzysie gospodarczym i politycznym.
• „Wall Street Journal”: mieszkańcy Bali skarżą się na dziesiątki tysięcy Rosjan, którzy po wybuchu wojny przypłynęli na wyspę i nielegalnie przedłużają pobyt. Według gazety na Bali stworzyła się teraz „mała Moskwa”. Niezadowoleni mieszkańcy prowadzą kampanie w mediach społecznościowych, domagając się od władz, by zajęły się Rosjanami łamiącymi przepisy.
• Brytyjska Agencja Kosmiczna ogłosiła wsparcie dla projektu firmy Rolls-Royce, który dotyczy budowy nuklearnego reaktora na Księżycu – na potrzeby misji księżycowych.
• Brytyjski nadawca BBC zalecił pracownikom usunięcie z urządzeń firmowych należącej do chińskiej firmy aplikacji TikTok.
• Chorwacja – Telewizja HRT: Ponad 70% obywateli Chorwacji popiera plan wprowadzenia zakazu handlu w niedzielę.
• Czarnogóra rozpoczęła kampanię „Stop inflacji”: Aż 25 produktów ma określone ceny maksymalne dla supermarketów m.in. jajka, mięso z kurczaka, mleko, ziemniaki, czekolada, kawa i produkty higieniczne.